Ілля Сін
“Белетрыстыка”
Мінск: “Макулатура” / “Каўчэг”
Пра кнігу:
“Макулатура” прапануе першую антылітаратурную кнігу, напісаную па-беларуску. Берлінскі гей-актывіст, які прачнуўся ў грымёрцы сельскага дома культуры, чароўная ўдзельніца гладыятарскіх баёў на сцэне сусветна вядомай оперы, выпадковы ўдзельнік Вызваленчай вайны ў Бангладэшы і загадкавы манцёр Гібрыеў... Усіх гэтых персанажаў аб’ядноўвае толькі адно: ім карціць набіць рыла свайму аўтару! Але нічога не атрымліваецца, рукі кароткія. Візу для пераадольвання мяжы паміж літаратурай і рэчаіснасцю мае толькі ён, аўтар. Таму папярэджваем па-добраму: прачытайце гэтую кнігу! Бо іначай ён вас усіх таксама напіша.
Пра аўтара:
Ілля Сін — аўтар пяці кніг трансгрэсіўнай прозы, удзельнік мастацкага руху “БумБамЛіт” (1995—1999), лідар групы экзістэнцыйнай клаунады “Тэатр псіхічнае неўраўнаважанасці” (1997—2010), арганізатар і ўдзельнік некалькіх соцень імпрэзаў на Беларусі і ў іншых краінах, стыпендыят літаратурнай праграмы “Homines Urbani” (Кракаў, 2008) і Міжнароднага дома пісьменніка і перакладчыка (Вентспілс, 2010).
Спампаваць кнігу "Белетрыстыка" можна тут.
Белетрыстыка
Сляпы хлопчык які заблукаў у вялікім горадзе, пытае дарогу ў выкінутых на бераг рыбінаў. Маленькія ногі ў чырвоных сандаліках — навобмацкі, з мыска на пятку, — натыркаюцца на крыгі асфальту. Пісклявы збянтэжаны галасок у гэтым гармідары — бы парастак цыбулі пад бэтоннай глыбай.
Ты наўрад ці здатны яму дапамагчы: калі сляпы становіцца павадыром сляпога, абодва паваляцца ў яміну — вось у гэтую, непадалёк ад паркінгу, абнесеную сімвалічнай чырвонай стужкай.
Барселонскі байкер у чырвонай скуры, тым часам, прамаўляе слова “фарш”. Ён кажа яго па-каталонску, з адмысловым пранонсам, які твайму вуху, вядома ж, не ўхапіць. Ты адкрываеш лядоўню, і бачыш, што фарш ужо сапсаваўся. Праз хвілю ён точыцца з тваіх ноздраў, і на насоўцы застаюцца характэрныя сляды.
Выкінутыя з вады рыбіны раптам лянотна ўздымаюцца ў паветра і, штурхаючы адна адну, пакуюцца ў маршрутку №1212. Яе салён адразу запаўняе пах лускі. Іншыя пасажыры крывяцца, а вадзіла што ёсць моцы раве: “Стоячы нельга, нельга, каму я кажу?”.
Мы маўчым, млява пасміхаючыся адно адному. Дзеці ўнутры нас бавяцца непадалёк на траўцы. Малыя архітэктурныя формы, прадстаўленыя ў выглядзе саляных слупоў, асабліва прыцягваюць іх увагу. Дзеці ўнутры нас забіраюцца на самы верх і скатваюцца адтуль быццам з горкі.
Кіраваны няўцямнымі імпульсамі натоўпу, сляпы хлопчык трапляе ў тлумны падземны пераход на праспекце. Прыемная гладкая паперка нібы сама сабою апынаецца ў яго руцэ. Ён трымае яе бы абразок, не разумеючы, што гэта ўсяго толькі рэкламная ўлётка, якая заахвочвае набыць тэлевізар са зніжкай у 20%. “Як ні як, крызіс!” — падумаў у гэты час на маім месцы нехта іншы.
Раптам надвор’е пачынае змяняцца. Моцны вецер, які дзьмуў ужо каторыя суткі, па начах усчыняючы сапраўдны шал, урэшце пакінуў наш край ды панёсся на Ўсход — валіць рускія бярозкі на амерыканскія джыпы. На небе з’явілася сонейка — ветлае і прыдуркаватае, быццам напамаджаная абітурыентка з правінцыі.
Нібы ў шкляную колбу, сляпы хлопчык заціснуты ў гэтую густую прастору, сатканую з гукаў і водараў. Ён адчувае, што нехта на тым баку смажыць сасіскі, а дзяўчына, якая прадае папкорн, толькі сёння пафарбавала пазногці лакам. Хлопчык спыняецца, каб перавесці дых. Але раптам нешта здараецца, і гэты мікс губляе апошнія рэшткі сваёй суладнасці. Нябачны дыджэй павялічвае колькасць удараў у хвіліну, змешваючы прагнілы хаўс пазаўчорашняга “Макдональдса” з брэйк-бітам вострых абцасаў, якія вянчаюць спічастыя ногі. Ніхто не танчыць, усе прыліпаюць да барнай стойкі і нудна смокчуць кактэйлі.
Сляпы хлопчык збянтэжана топчацца на месцы, раз-пораз утыркаючыся носам у штаны мінакоў. Кружэлка захрасае: гэта абцас патрапіў у шчылінку паміж пруткамі каналізацыйных кратаў ля ўваходу ў метро.
Ты сядзіш ля манітора і безуважна глядзіш навіны. Павышэнне коштаў на латэкс не прымусіць сэкс-шопы ўзняць цэны. Пагаліўшы свае ногі, Марыя Негба знайшла татуіроўку, што была на ёй да рэінкарнацыі. Я наўрад ці магу яму дапамагчы: калі сляпы становіцца павадыром сляпога, абодва зваляцца ў яміну. Скажам, вунь тую, на скрыжаванні, дзе ізноў рамантуюць дарогу.
Мы палім і п’ем каву ў “Цэнтральным”, абмяркоўваем планы на лета. Дзеці ўнутры нас паміраюць ціхенька, без тлуму і крыку. Ранкам у гэтай больніцы можна ўбачыць паўпразрыстых верабейчыкаў, што ўзлятаюць угару з іх амаль што бязважкіх целаў.
Да скульптурнай кампазіцыі ў выглядзе саляных слупоў падыходзіць неахайны дзядзька з пачырванелым тварам, здымае спартыўныя порткі ды робіць сваю справу, прыкоўваючы зацікаўленыя позіркі прысутных. Цёплы струмень прыносяць скульптуры значную шкоду. Можа, дзядзьку гэта толькі здаецца, але раптам ён чуе словы, скіраваныя яўна ў свой адрас: “Во сука некультурная, хуля ты тут сцыш? Ня мог ужо да кустоў дайсці, да?”
Сляпы хлопчык забіраецца ў самы цёмны куток доўгага бы стрававод падземнага перахода. Ён стаміўся настолькі, што ня можа стаяць на нагах, і таму міжволі апускаецца на брудны запляваны бетон. Скура адчувае халадэчу. Ён нават ня плача — хутчэй, ціха скавыча, бы грудны шчанюк, пазбаўлены мамкі.
Ты праходзіш міма, бо ведаеш, што ня здатны яму дапамагчы. Калі сляпы становіцца павадыром сляпога, абодва ўваляцца ў яміну. Напрыклад, вось у гэты люк, накрыўку якога скраў нейкі зладзюга.
Ядзерны грыб, які пачынае расці ў тваёй чарапной каробцы, урэшце тоне ў балоце. Рыхлая плоць непрыстойна прыцмоквае, але неўзабаве на яе паверхні ізноў усталёўваецца ціша.
У гэты самы момант амерыканка Сэсіл Джонс знайшла ў соусе чылі рэстарана “Wendy's” у Лас-Вегасе сапраўдны чалавечы палец. “Напэўна, мужчынскі” – з агідай падумала яна, адрынаючы непрыемныя ўспаміны інтымнага характару.
Дзеці ўнутры нас аб’явілі крыжовы паход, адчайную ў сваім шаленстве інтыфаду.
Пухнатыя ручкі трымаюць цацачныя мячы, няўмелыя крокі зусім не нагадваюць маршавы поступ, а пампэрсы не замяняюць даспехаў.
“З пластмасавым мячом на трактар “Беларусь” — іранізуе ў сваёй аўтарскай калонцы вядомы культуролаг Святаслаў Жэўжык.
Іх пульхныя цельцы ссыпаюцца ў агульныя яміны і заліваюцца падсоленым кіпнем. Для заўтрашняга нашага свята атрымаецца някепскі халадзец.
* * *
Марцін прачнуўся ад іх галасоў, а потым было яшчэ тупанне, абтрасанне снегу з цяжкіх ботаў. Дзверы са скрыгатам прыадчыніліся, потым глуха пляснулі, з вуліцы патыхнула танным тытунём, пароўну перамяшаным з марозным паветрам.
Марцін ляжаў галавой на згорнутай дывановай дарожцы, накрыўшыся плакатам з надпісам “Вечар адпачынку для тых, каму за...”. Шыя, якой, мабыць, празмерна доўга давялося быць выкручанай на 90 градусаў, цяпер адчувальна балела.
Мужыкі, тым часам, важдаліся каля шафы. Проста на галаву Марціну ўпала нешта шурпатае. Рукі намацалі колкую салому. Пальцы шарганулі па ёй, неўзабаве па-шпіёнску паведаміўшы галаўному мозгу, што яны мелі справу з капелюшом.
— У гэтым баяне дык зусім ужо клавіша прадавілася, яшчэ раз сажмёш сільна, і лясне ўсё нахер, — падаў голас адзін з мужыкоў. — А без яе дык хера мажорам сыграеш. Во, паслухай!
— А ты не жмі, гэта табе не жончына цыцка, — парыравала цётка Галя. — Бо як ні пачыніш, дык...
Канец фразы Марцін не даслухаў. Ён з цяжкасцю ўзняўся, прамінуў невялічкі калідор ды, пацепваючыся, выйшаў на ганак службовага ўваходу.
Дзянёк быў ветраны ды марозны. Фарбы падаваліся ненатуральна яркімі. Марцін спусціўся з нізенькага ганку, расшпіліў прарэх сваіх нагавіцаў з блёсткамі ды зрабіў сюсю проста на парэпаны мур. Сонейка, што акурат у гэты момант выпаўзла з-пад воблачка, гарэзліва яму падміргнула. Ад снегу пайшла шматабяцальная пара.
— Свабода і догмы — гэта супярэчнасць сама па сабе, — падумаў Марцін. — І няма межаў на шляху ўнутранага вызвалення сваёй натуры – сацыяльнай, сэксуальнай, ментальнай… Урэшце, толькі табе вырашаць, толькі ты сам маеш гэтую свабоду выбару.
Ён зашпіліў маланку, сплюнуў ды адразу ж страпянуўся. Струмяні халоднага паветра траплялі ва ўсе шчыліны ягонай піжонскай скуранкі Prada.
Мужык у аблавушцы, што выкачваў гной з-пад сваёй шпакоўні на суседнім падворку, смачна вылаяўся, убачыўшы ў роднай вёсцы чалавека з залацістымі валасамі і вялізнай завушніцай. Марцін, тым часам, углядаўся ў малаўцямны кірылічны надпіс “Рием телоары” на паржаўленай шыльдзе, што красавала насупраць.
Марцін чамусьці згадаў пра Гюнтара:
— Гэта табе не па клюбах на Кройцбэргу тусавацца.
Згадка прынесла толькі часовую палёгку. Неўзабаве Марцін прыкметна змаркотнеў. З Гюнтарам яны рассталіся амаль месяц таму. Той надарма час не губляў ды неўзабаве павесіў на “Фэйсбуку” сваю фотку ў абдымках з нейкім дрэдзістым мулатам.
— Іваныч, ды ідзі ты ваабшчэ ў сраку, — дзверы службовага ўваходу ненадоўга прыадчыніліся.
Услед за воклікам цёці Галі, на ганак выйшаў няздарны баяніст, а потым і яго таварыш. Абодва адразу запалілі па астрыне.
— Я ж гавару гэтай бабёнцы, а яна...
— Ды хуля з тым баянам...
Яны пайшлі, пакідаючы за сабою дзве няроўныя лініі густых слядоў. Аддаляліся па снежнай роўнядзі — паціху, але няўхільна. Адзін усё яшчэ матляў рукамі, нібыта дэманструючы працэс грання на баяне.
Пальцы ўжо змерзлі да болю. Марцін ледзь чутна прамовіў “scheisse” ды рушыў назад. Нягеглая і вельмі бюджэтная цеплыня ненадоўга вярнула яму пачуццё шчасця.
На стэндзе з надпісам “Народнае аматарскае аб’яднанне “Журавінка” запрашае” ўжо паспеў адклеіцца правы куточак.
— Ну а ты, сынок, чаго сноўдаешся тут? — запытала яго цётка Галя, адзінаасобная гаспадыня гэтай ратавальнай цеплыні.
Марцін усё зразумеў без перакладу, але палічыў за лепшае толькі дэбілоідна пасміхнуцца.
— На во пахмяліся, ці што? А тое цяжка ж табе, мусіць, мой саколік.
Наліваючы ў шклянку нейкую не зусім празрыстую вадкасць, яна нахілілася проста перад ім (Марцін цяпер сядзеў за імправізаваным сталом). Ён адчуў сакавіты і бадай прыемны пах ейных падмышак.
— Во агурчыкам, агурчыкам давай, а! — вучыла яго цёця Галя. — Зразу лепей стане.
Лепей сапраўды стала, але Марцін, усё ж, званітаваў. Прыблізна на тое ж самае месца, што і ўчора. Цёця Галя цярпліва прыбрала, пакінуўшы толькі мокрую пляму.
— Зара во яшчэ ў магазін збегаю, а потым ужо і пара, — сказала яна.
Марцін сядзеў як сядзеў, абапёршыся аб стол. Перад вачыма плыло. Потым ён хмыкнуў сам сабе ды адкінуўся назад, на спінку крэсла.
Атрымаўся нейкі разрыў. Марцін трызніў наяве. Яму падавалася, быццам яны з Рудзі адпачываюць на Мальце. А потым ён чамусьці ўжо чытаў даклад на канферэнцыі супраць дыскрымінацыі. Дыскусіі адносна методыкі камін-аўту чакаліся асабліва бурлівыя.
Потым Рудзі... ці не, усё ж, гэта быў Марцін... Альбо, можа быць, Гюнтар, альбо Штэфан?
Не, усё ж такі, Марцін. Напэўна, гэта быў Марцін. Ён абапёрся локцямі на пакрыты раёнкай стол, з цяжкасцю разарваў змоўніцкую повязь зліплых губ і ледзь чутна прамовіў:
— Свабода... самадастатковасць... цела... падзелы... умоўная рэакцыя на раздражняльнікі... тонкія нацягнутыя ніткі, за якія варта толькі паторгаць...
Ён быў амаль перакананы ў тым, што нервовыя канчаткі маюць нейкі метафізічны працяг. Па-за межамі цела яны пераўтвараюцца ў нябачныя нематэрыяльныя ніткі, і калі той, хто трымае іх за канец, злёгку цягне на сябе, чалавек амаль механічна робіць патрэбны гэтаму таму рух. Быццам лялька ў тэатры.
Марцін заплюшчыў вочы, спадзеючыся ўзгадаць пару-тройку вельмі важных для свайго жыцця каштоўнасных установак ды іншых акалічнасцяў. Пасля правалу аперацыі пацягнуўся да бутэлькі з-пад “Дзюшэсу”, каб наліць сабе яшчэ паўшклянкі вадкасці.
Гэтым разам яна была прынятая бы чаканы госць.
— Так, быццам лялька ў тэатры...
Праз нейкі час дзверы адчыніліся. Цёця Галя дыхала задаволена й глыбока, нібы падчас сэксу.
— Ну ўсё, пара ўжо, немчык ты мой дарагі. Давай, адзявайся хутчэй. Цераз пятнаццаць хвілін пачынаем.
Кашуля-вышыванка прапахла прыемным водарам мужчынскага поту. Марцін нават крыху ўзбудзіўся, даўшы волю фантазіі пра тое цела — мабыць, валасатае ды мускулістае — да якога яна колісь усутыч дакраналася. Потым нацягнуў кашулю адразу на скуранку. Балазе, памер гэтай апранахі дазваляў Марціну выкарыстоўваць яе ў якасці паліто.
Ён зірнуў на сябе ў прымацаванае да шафы люстэрка. Няголенасць і пачырванеласць выдатна дапаўнялі ягоны сцэнічны вобраз.
Цёця Галя ў гэты момант начапіла на галаву маску мядзведзя. Потым зняла сукенку і засталася ў адных рэйтузах і бюстгальтары. І ўжо толькі затым пачала ўлазіць у мядзведзева тулава, зробленае з фарбаванай штучнай воўны.
— Ролю ты хаця б памятаеш? — пацікавілася яна ў Марціна. — Калі гэты алкаш пачне свой баян дзерці, ты во так во цюкнеш, і яшчэ во так во ножкай прытопнуць, зразумеў? На словах “Самая белая, самая чыстая".
Марцін ківаў галавой быццам паяц, думаючы ў гэты час пра нешта іншае.
Сляпы хлопчык які заблукаў у вялікім горадзе, пытае дарогу ў выкінутых на бераг рыбінаў. Маленькія ногі ў чырвоных сандаліках — навобмацкі, з мыска на пятку, — натыркаюцца на крыгі асфальту. Пісклявы збянтэжаны галасок у гэтым гармідары — бы парастак цыбулі пад бэтоннай глыбай.
Ты наўрад ці здатны яму дапамагчы: калі сляпы становіцца павадыром сляпога, абодва паваляцца ў яміну — вось у гэтую, непадалёк ад паркінгу, абнесеную сімвалічнай чырвонай стужкай.
Барселонскі байкер у чырвонай скуры, тым часам, прамаўляе слова “фарш”. Ён кажа яго па-каталонску, з адмысловым пранонсам, які твайму вуху, вядома ж, не ўхапіць. Ты адкрываеш лядоўню, і бачыш, што фарш ужо сапсаваўся. Праз хвілю ён точыцца з тваіх ноздраў, і на насоўцы застаюцца характэрныя сляды.
Выкінутыя з вады рыбіны раптам лянотна ўздымаюцца ў паветра і, штурхаючы адна адну, пакуюцца ў маршрутку №1212. Яе салён адразу запаўняе пах лускі. Іншыя пасажыры крывяцца, а вадзіла што ёсць моцы раве: “Стоячы нельга, нельга, каму я кажу?”.
Мы маўчым, млява пасміхаючыся адно адному. Дзеці ўнутры нас бавяцца непадалёк на траўцы. Малыя архітэктурныя формы, прадстаўленыя ў выглядзе саляных слупоў, асабліва прыцягваюць іх увагу. Дзеці ўнутры нас забіраюцца на самы верх і скатваюцца адтуль быццам з горкі.
Кіраваны няўцямнымі імпульсамі натоўпу, сляпы хлопчык трапляе ў тлумны падземны пераход на праспекце. Прыемная гладкая паперка нібы сама сабою апынаецца ў яго руцэ. Ён трымае яе бы абразок, не разумеючы, што гэта ўсяго толькі рэкламная ўлётка, якая заахвочвае набыць тэлевізар са зніжкай у 20%. “Як ні як, крызіс!” — падумаў у гэты час на маім месцы нехта іншы.
Раптам надвор’е пачынае змяняцца. Моцны вецер, які дзьмуў ужо каторыя суткі, па начах усчыняючы сапраўдны шал, урэшце пакінуў наш край ды панёсся на Ўсход — валіць рускія бярозкі на амерыканскія джыпы. На небе з’явілася сонейка — ветлае і прыдуркаватае, быццам напамаджаная абітурыентка з правінцыі.
Нібы ў шкляную колбу, сляпы хлопчык заціснуты ў гэтую густую прастору, сатканую з гукаў і водараў. Ён адчувае, што нехта на тым баку смажыць сасіскі, а дзяўчына, якая прадае папкорн, толькі сёння пафарбавала пазногці лакам. Хлопчык спыняецца, каб перавесці дых. Але раптам нешта здараецца, і гэты мікс губляе апошнія рэшткі сваёй суладнасці. Нябачны дыджэй павялічвае колькасць удараў у хвіліну, змешваючы прагнілы хаўс пазаўчорашняга “Макдональдса” з брэйк-бітам вострых абцасаў, якія вянчаюць спічастыя ногі. Ніхто не танчыць, усе прыліпаюць да барнай стойкі і нудна смокчуць кактэйлі.
Сляпы хлопчык збянтэжана топчацца на месцы, раз-пораз утыркаючыся носам у штаны мінакоў. Кружэлка захрасае: гэта абцас патрапіў у шчылінку паміж пруткамі каналізацыйных кратаў ля ўваходу ў метро.
Ты сядзіш ля манітора і безуважна глядзіш навіны. Павышэнне коштаў на латэкс не прымусіць сэкс-шопы ўзняць цэны. Пагаліўшы свае ногі, Марыя Негба знайшла татуіроўку, што была на ёй да рэінкарнацыі. Я наўрад ці магу яму дапамагчы: калі сляпы становіцца павадыром сляпога, абодва зваляцца ў яміну. Скажам, вунь тую, на скрыжаванні, дзе ізноў рамантуюць дарогу.
Мы палім і п’ем каву ў “Цэнтральным”, абмяркоўваем планы на лета. Дзеці ўнутры нас паміраюць ціхенька, без тлуму і крыку. Ранкам у гэтай больніцы можна ўбачыць паўпразрыстых верабейчыкаў, што ўзлятаюць угару з іх амаль што бязважкіх целаў.
Да скульптурнай кампазіцыі ў выглядзе саляных слупоў падыходзіць неахайны дзядзька з пачырванелым тварам, здымае спартыўныя порткі ды робіць сваю справу, прыкоўваючы зацікаўленыя позіркі прысутных. Цёплы струмень прыносяць скульптуры значную шкоду. Можа, дзядзьку гэта толькі здаецца, але раптам ён чуе словы, скіраваныя яўна ў свой адрас: “Во сука некультурная, хуля ты тут сцыш? Ня мог ужо да кустоў дайсці, да?”
Сляпы хлопчык забіраецца ў самы цёмны куток доўгага бы стрававод падземнага перахода. Ён стаміўся настолькі, што ня можа стаяць на нагах, і таму міжволі апускаецца на брудны запляваны бетон. Скура адчувае халадэчу. Ён нават ня плача — хутчэй, ціха скавыча, бы грудны шчанюк, пазбаўлены мамкі.
Ты праходзіш міма, бо ведаеш, што ня здатны яму дапамагчы. Калі сляпы становіцца павадыром сляпога, абодва ўваляцца ў яміну. Напрыклад, вось у гэты люк, накрыўку якога скраў нейкі зладзюга.
Ядзерны грыб, які пачынае расці ў тваёй чарапной каробцы, урэшце тоне ў балоце. Рыхлая плоць непрыстойна прыцмоквае, але неўзабаве на яе паверхні ізноў усталёўваецца ціша.
У гэты самы момант амерыканка Сэсіл Джонс знайшла ў соусе чылі рэстарана “Wendy's” у Лас-Вегасе сапраўдны чалавечы палец. “Напэўна, мужчынскі” – з агідай падумала яна, адрынаючы непрыемныя ўспаміны інтымнага характару.
Дзеці ўнутры нас аб’явілі крыжовы паход, адчайную ў сваім шаленстве інтыфаду.
Пухнатыя ручкі трымаюць цацачныя мячы, няўмелыя крокі зусім не нагадваюць маршавы поступ, а пампэрсы не замяняюць даспехаў.
“З пластмасавым мячом на трактар “Беларусь” — іранізуе ў сваёй аўтарскай калонцы вядомы культуролаг Святаслаў Жэўжык.
Іх пульхныя цельцы ссыпаюцца ў агульныя яміны і заліваюцца падсоленым кіпнем. Для заўтрашняга нашага свята атрымаецца някепскі халадзец.
* * *
Марцін прачнуўся ад іх галасоў, а потым было яшчэ тупанне, абтрасанне снегу з цяжкіх ботаў. Дзверы са скрыгатам прыадчыніліся, потым глуха пляснулі, з вуліцы патыхнула танным тытунём, пароўну перамяшаным з марозным паветрам.
Марцін ляжаў галавой на згорнутай дывановай дарожцы, накрыўшыся плакатам з надпісам “Вечар адпачынку для тых, каму за...”. Шыя, якой, мабыць, празмерна доўга давялося быць выкручанай на 90 градусаў, цяпер адчувальна балела.
Мужыкі, тым часам, важдаліся каля шафы. Проста на галаву Марціну ўпала нешта шурпатае. Рукі намацалі колкую салому. Пальцы шарганулі па ёй, неўзабаве па-шпіёнску паведаміўшы галаўному мозгу, што яны мелі справу з капелюшом.
— У гэтым баяне дык зусім ужо клавіша прадавілася, яшчэ раз сажмёш сільна, і лясне ўсё нахер, — падаў голас адзін з мужыкоў. — А без яе дык хера мажорам сыграеш. Во, паслухай!
— А ты не жмі, гэта табе не жончына цыцка, — парыравала цётка Галя. — Бо як ні пачыніш, дык...
Канец фразы Марцін не даслухаў. Ён з цяжкасцю ўзняўся, прамінуў невялічкі калідор ды, пацепваючыся, выйшаў на ганак службовага ўваходу.
Дзянёк быў ветраны ды марозны. Фарбы падаваліся ненатуральна яркімі. Марцін спусціўся з нізенькага ганку, расшпіліў прарэх сваіх нагавіцаў з блёсткамі ды зрабіў сюсю проста на парэпаны мур. Сонейка, што акурат у гэты момант выпаўзла з-пад воблачка, гарэзліва яму падміргнула. Ад снегу пайшла шматабяцальная пара.
— Свабода і догмы — гэта супярэчнасць сама па сабе, — падумаў Марцін. — І няма межаў на шляху ўнутранага вызвалення сваёй натуры – сацыяльнай, сэксуальнай, ментальнай… Урэшце, толькі табе вырашаць, толькі ты сам маеш гэтую свабоду выбару.
Ён зашпіліў маланку, сплюнуў ды адразу ж страпянуўся. Струмяні халоднага паветра траплялі ва ўсе шчыліны ягонай піжонскай скуранкі Prada.
Мужык у аблавушцы, што выкачваў гной з-пад сваёй шпакоўні на суседнім падворку, смачна вылаяўся, убачыўшы ў роднай вёсцы чалавека з залацістымі валасамі і вялізнай завушніцай. Марцін, тым часам, углядаўся ў малаўцямны кірылічны надпіс “Рием телоары” на паржаўленай шыльдзе, што красавала насупраць.
Марцін чамусьці згадаў пра Гюнтара:
— Гэта табе не па клюбах на Кройцбэргу тусавацца.
Згадка прынесла толькі часовую палёгку. Неўзабаве Марцін прыкметна змаркотнеў. З Гюнтарам яны рассталіся амаль месяц таму. Той надарма час не губляў ды неўзабаве павесіў на “Фэйсбуку” сваю фотку ў абдымках з нейкім дрэдзістым мулатам.
— Іваныч, ды ідзі ты ваабшчэ ў сраку, — дзверы службовага ўваходу ненадоўга прыадчыніліся.
Услед за воклікам цёці Галі, на ганак выйшаў няздарны баяніст, а потым і яго таварыш. Абодва адразу запалілі па астрыне.
— Я ж гавару гэтай бабёнцы, а яна...
— Ды хуля з тым баянам...
Яны пайшлі, пакідаючы за сабою дзве няроўныя лініі густых слядоў. Аддаляліся па снежнай роўнядзі — паціху, але няўхільна. Адзін усё яшчэ матляў рукамі, нібыта дэманструючы працэс грання на баяне.
Пальцы ўжо змерзлі да болю. Марцін ледзь чутна прамовіў “scheisse” ды рушыў назад. Нягеглая і вельмі бюджэтная цеплыня ненадоўга вярнула яму пачуццё шчасця.
На стэндзе з надпісам “Народнае аматарскае аб’яднанне “Журавінка” запрашае” ўжо паспеў адклеіцца правы куточак.
— Ну а ты, сынок, чаго сноўдаешся тут? — запытала яго цётка Галя, адзінаасобная гаспадыня гэтай ратавальнай цеплыні.
Марцін усё зразумеў без перакладу, але палічыў за лепшае толькі дэбілоідна пасміхнуцца.
— На во пахмяліся, ці што? А тое цяжка ж табе, мусіць, мой саколік.
Наліваючы ў шклянку нейкую не зусім празрыстую вадкасць, яна нахілілася проста перад ім (Марцін цяпер сядзеў за імправізаваным сталом). Ён адчуў сакавіты і бадай прыемны пах ейных падмышак.
— Во агурчыкам, агурчыкам давай, а! — вучыла яго цёця Галя. — Зразу лепей стане.
Лепей сапраўды стала, але Марцін, усё ж, званітаваў. Прыблізна на тое ж самае месца, што і ўчора. Цёця Галя цярпліва прыбрала, пакінуўшы толькі мокрую пляму.
— Зара во яшчэ ў магазін збегаю, а потым ужо і пара, — сказала яна.
Марцін сядзеў як сядзеў, абапёршыся аб стол. Перад вачыма плыло. Потым ён хмыкнуў сам сабе ды адкінуўся назад, на спінку крэсла.
Атрымаўся нейкі разрыў. Марцін трызніў наяве. Яму падавалася, быццам яны з Рудзі адпачываюць на Мальце. А потым ён чамусьці ўжо чытаў даклад на канферэнцыі супраць дыскрымінацыі. Дыскусіі адносна методыкі камін-аўту чакаліся асабліва бурлівыя.
Потым Рудзі... ці не, усё ж, гэта быў Марцін... Альбо, можа быць, Гюнтар, альбо Штэфан?
Не, усё ж такі, Марцін. Напэўна, гэта быў Марцін. Ён абапёрся локцямі на пакрыты раёнкай стол, з цяжкасцю разарваў змоўніцкую повязь зліплых губ і ледзь чутна прамовіў:
— Свабода... самадастатковасць... цела... падзелы... умоўная рэакцыя на раздражняльнікі... тонкія нацягнутыя ніткі, за якія варта толькі паторгаць...
Ён быў амаль перакананы ў тым, што нервовыя канчаткі маюць нейкі метафізічны працяг. Па-за межамі цела яны пераўтвараюцца ў нябачныя нематэрыяльныя ніткі, і калі той, хто трымае іх за канец, злёгку цягне на сябе, чалавек амаль механічна робіць патрэбны гэтаму таму рух. Быццам лялька ў тэатры.
Марцін заплюшчыў вочы, спадзеючыся ўзгадаць пару-тройку вельмі важных для свайго жыцця каштоўнасных установак ды іншых акалічнасцяў. Пасля правалу аперацыі пацягнуўся да бутэлькі з-пад “Дзюшэсу”, каб наліць сабе яшчэ паўшклянкі вадкасці.
Гэтым разам яна была прынятая бы чаканы госць.
— Так, быццам лялька ў тэатры...
Праз нейкі час дзверы адчыніліся. Цёця Галя дыхала задаволена й глыбока, нібы падчас сэксу.
— Ну ўсё, пара ўжо, немчык ты мой дарагі. Давай, адзявайся хутчэй. Цераз пятнаццаць хвілін пачынаем.
Кашуля-вышыванка прапахла прыемным водарам мужчынскага поту. Марцін нават крыху ўзбудзіўся, даўшы волю фантазіі пра тое цела — мабыць, валасатае ды мускулістае — да якога яна колісь усутыч дакраналася. Потым нацягнуў кашулю адразу на скуранку. Балазе, памер гэтай апранахі дазваляў Марціну выкарыстоўваць яе ў якасці паліто.
Ён зірнуў на сябе ў прымацаванае да шафы люстэрка. Няголенасць і пачырванеласць выдатна дапаўнялі ягоны сцэнічны вобраз.
Цёця Галя ў гэты момант начапіла на галаву маску мядзведзя. Потым зняла сукенку і засталася ў адных рэйтузах і бюстгальтары. І ўжо толькі затым пачала ўлазіць у мядзведзева тулава, зробленае з фарбаванай штучнай воўны.
— Ролю ты хаця б памятаеш? — пацікавілася яна ў Марціна. — Калі гэты алкаш пачне свой баян дзерці, ты во так во цюкнеш, і яшчэ во так во ножкай прытопнуць, зразумеў? На словах “Самая белая, самая чыстая".
Марцін ківаў галавой быццам паяц, думаючы ў гэты час пра нешта іншае.
