“Гісторыі пра Менск і яго ваколіцы”
Вільня: “Логвінаў”
Пра кнігу:
Кнігу складаюць гісторыі, дзеянне якіх адбываецца ў сталічным і беларускім Менску. Героі кнігі — надзвычайныя і, можна сказаць без усялякага перабольшвання, казачныя. Глобусаўскія “Гісторыі пра Менск і яго ваколіцы” маюць чатыры часткі: пра людзей, пра рэчы і з’явы, пра горад і пра жывёл. Кожная частка напоўненая кароткімі і вельмі насычанымі тэкстамі. Сюжэты разгортваюцца імкліва, а заканчваюцца зазвычай самым неверагодным чынам.
Пра аўтара:
Адам Глобус нарадзіўся ў 1958 годзе ў мястэчку Койданава (Дзяржынск). Скончыў педагагічнае аддзяленне Мінскай мастацкай вучэльні (1977), Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі ўніверсітэт (1983). Працаваў чарцёжнікам, мастаком-рэстаўратарам, мастаком-афарміцелем, рэдактарам у часопісе “Родник”. Цяпер займаецца выдавецкай дзейнасцю (выдавецтва “Сучасны літаратар”).
Удзельнік таварыства “Тутэйшыя” (1986—1990). Сябра СП СССР (з 1988), СП БССР (з 1989).
Аўтар паэтычных кніг “Парк” і “Скрыжаванне”, зборнікаў апавяданняў “Дамавікамерон”, “Койданава” і “Адзінота на стадыёне”, зборніка аповесцяў “Браслаўская стыгмата” і “Толькі не гавары маёй маме”, рамана “Дом” і інш.
У 2013 годзе кніга Адама Глобуса “Сказы” атрымала 3 месца на прэміі Гедройца.
Вершы і апавяданні Адама Глобуса перакладзены на асноўныя мовы свету, а таксама на асецінскую і каталонскую, друкаваліся ў Вялікабрытаніі, Германіі, Славеніі, Чэхіі, Польшчы і Расіі (“Оборотни” (1991), “Demonokameron” (1993), “Лирика.by” (выбраныя паэтычныя і празаічныя творы ў расійскім перакладзе, 2007)).
Гісторыі пра Менск і яго ваколіцы
Рогі ў труне
У жанчыны памёр муж. Звычайнае здарэнне. Жанчыны даўжэй жывуць на свеце, пэўна яны больш патрэбны тут — на зямлі, чым там — на небе. Жанчына прыбрала нябожчыка ў святочны строй і паклала ў труну, што стаяла пасярод кватэры. Пахаванне планавалі на раніцу. Жанчына доўга сядзела каля труны, плакала, а калі выплакала ўсе слёзы, стала ёй адзінотна і страшна. Праз той страх яна і патэлефанавала каханку. Той прыйшоў, выпіў, закусіў і пачаў прыставаць да палюбоўніцы. Прыставанні перараслі ў любошчы са стогнамі, візгатам ды ўскрыкамі. Стогны і ўскрыкі былі такімі гучнымі, што здавалася, яны мёртвага з труны падымуць. Не паднялі, але дзіва-дзіўнае адбылося — у нябожчыка выраслі рогі. Жанчына з палюбоўнікам спрабавалі чортавы рогі адпілаваць, але нічога добрага з таго нязграбнага пілавання не атрымалася. Толькі скуру на лысай і рагатай галаве паабдзіралі. З-за злосці на мёртвага раганосца п’яныя палюбоўнікі адрэзалі ягоную пакоцаную галаву цалкам. Адрэзалі і паклалі ў гаспадарчую валізу. Труну закрылі, вечка, каб ніхто выпадкам не падняў, пазабівалі доўгімі цвікамі. Цела раганосца трапіла ў магілу безгаловым, бо валізу з рагатай галавой каханак вывез далёка за горад і ўтапіў у лясным возеры.
Бэзавы куст
Ёсць у Мінску плошча Перамогі, на той плошчы некалі рос Бэзавы куст. Там шмат бэзу, але гэты быў самы адметны з усіх кустоў, бо на ўсёй плошчы ён першы пачынаў красаваць. Куст меў назву — Канец школе. Закрасаваў Канец школе, і ты ведаеш — хутка для выпускнікоў прагучыць апошні званок. Калі Бэзавы куст ведалі многія, дык акном, што паблісквала шыбамі за кустом мала хто цікавіўся. Акно, як акно, але ў свой час за тым акном жыла ў маленькім пакойчыку сям’я дворнікаў – муж і жонка. Уся іх кватэра была аднааконным пакойчыкам, а з усіх выгодаў стаяла толькі жалезная чарупіна з халоднай вадою. Ні пліты, ні ўнітаза, ні душа ў гэтай службовай кватэры, як разумееш, не было. Нават сонца зазірала ў пакойчык толькі ўзімку, калі на Бэзавым кусце не было лістоты. Якое сонца ўзімку ў нашай шэрай Беларусі, ты таксама ведаеш. Таму дворнічыха намерылася Бэзавы куст знішчыць, каб у яе кватэры стала крышку больш сонца. Загадала яна свайму дворніку ўзяць сякеру і ўночы куст ссячы. Дворнік сякеру ўзяў і пад Бэзавы куст падлез. Куст нашаторыўся, зашапацеў і зашаптаў: “Не сячы мяне… Зраблю ўсё, што толькі пажадаеш…” Дворнік пажадаў, каб у ягонай кватэры з’явіўся ўнітаз, душавая кабінка ну і газавая пліта на дзве фаеркі. Хацеў быў прасіць чатыры фаеркі, але падумаў, што і дзвюх фаерак хопіць. Бэзавы куст першыя пажаданні выканаў імгненна, але дворнічыха пагнала свайго мужа пад Бэзавы куст з другімі пажаданнямі. Цяпер яна хацела стаць генеральшай, жыць у вялікай пяціпакаёвай кватэры і купацца ў джакузі. Бэзавы куст перавёў дворніка ў генералы, а з дворнічыхі зрабіў праўдзівую генеральшу. Пасля трэціх пажаданняў генерал стаў прэзідэнтам. Здавалася, што Бэзавы куст спатоліў усе жаданні дворнічыхі-генеральшы-прэзідэншы. Але, не… Прэзідэншу засмучала цяпер хуткаплыннасць жыцця. Яна зноў пагнала прэзідэнта палохаць сякераю Бэзавы куст і прасіць, каб той зрабіў іх бессмяротнымі. Куст зашархацеў лістотаю, куст зашамацеў квеценню і ператварыў прэзідэнта з прэзідэншаю ў дробных рудых тонкалапых мурашоў. Калі чалавек ператвараўся ў мураша, сякера выпала з ягонай рукі і моцна пашчапала камель Бэзавага куста. Праз тую пашчапанасць Бэзавы куст і засох. Цяпер, на месцы куста на плошчы Перамогі нашы вочы радуе акуратны кветнік з ружовымі стакроткамі.
