“СТО грам гіСТОрый”
Вільня: “Логвінаў”
Пра кнігу:
Кніга змяшчае трыццаць тры кароткіх эсэ Ядвігі Адамчык, многія з якіх ужо былі апублікаваныя ў перыядычных выданнях. Тэмамі сталі самыя розныя прадметы і з'явы, якія атачаюць нас у звычайным жыцці, развагі аб іх сэнсе і займальныя гісторыі з жыцця аўтара з імі звязаныя. Напрыклад, чаму ў кожнага чалавека павінен быць сад, і як атрымаць асалоду, назіраючы за птушкамі; чаму адзінота можа быць добрай, а самы ўражлівы фільм — той, што зняты на мабільнік. У ходзе апавядання аўтар часта ўспамінае сваё мінулае з доляй гумару і самаіроніі. Кнігу можна пачаць з любога эсэ, гэта стане выдатным лёгкім дадаткам да ранішняй кавы і цікавай думкай для разважанняў на ўвесь дзень.
Пра аўтара:
Ядвіга Адамчык — беларуская фотамастачка і літаратарка. Кніга «СТО грам гіСТОрый» — дэбютная кніга прозы аўтаркі.
Дом, дзе жыве любоў
Паглядзіце на гэтае фота. Вы можаце глядзець на яго колькі заўгодна, калі вам падабаецца, а я не магу. У гэтай выяве ўся сутнасць таго, што застаецца пасля — пасля жыцця альбо пасля смерці, паміж радкоў, у пустой прасторы пакояў са старой мэбляй і за шмараванымі падлогамі. У гэтым доме жылі людзі, якія напоўнілі яго сваёй любоўю настолькі, што яны і цяпер тут. Іх радасныя галасы, іх погляды і ўсмешкі, рыпенне фатэля і шамаценне газеты, тэлевізар і радыё, што вечна гарлапаняць з кухні, — усё тут, а дзе ж яшчэ?
Гэты дом згублены сярод хрушчоўскіх пяціпавярховікаў на поўнач ад цэнтра горада. Там не праходзіць лінія метро, таму па бульвары вечна штурхаюцца бітма набітыя аўтобусы і тралейбусы. Бульвар імя ўкраінскага пісьменніка Тараса Шаўчэнкі ўпіраецца ў кінатэатр з не менш украінскаю назвай «Кіеў». За ім паміж дзвюма сярэднімі школамі раскінуўся Кіеўскі ж сквер. Такое адчуванне, што і не дома, а ва Украіне! Насупраць кінатэатра была дзіцячая кавярня, у якую па выходных прывозілі нябачаную смакату — глазіраваныя сыркі! Можна сабе ўявіць, якая была чарга! А цяпер іх вунь колькі ў кожным малочным аддзеле любой прадуктовай крамы — заходзь і купляй сабе на любы смак.
Сам бульвар асабліва прыгожы ўвосень, калі старыя дрэвы скідаюць залатую лістоту на лаўкі і ходнікі. Але якім вялікім усё гэта калісьці здавалася — і гэты фантан у скверы, і алея, і кінатэатр! Другі канец бульвара, той, што бліжэй да цэнтра горада, упіраецца ў адна па вярховае збудаванне, дзе некалі быў вялікі галантарэйны магазін, потым там была аптэка, потым яшчэ нешта, а сёння яно і зусім на рамонце, і невядома, што там будзе далей. Зрэшты, цяпер шмат якія з тутэйшых дамоў выселеныя і перабудоўваюцца, у некаторых робяць капітальны рамонт, параўнальны па страце з такой жа перабудовай і поўным апакаліпсісам для нявыселеных жыхароў, добраўпарадкоўваюцца двары і дзіцячыя пляцоўкі — адным словам, раён пачынае новае жыццё. А я ўсё яшчэ ў старым, дзе ўсё проста і ўтульна, як бывае толькі ў дзяцінстве, дзе шыльда на хлебнай краме — крэндзель, а на аптэцы — змяя над чашаю, дзе мне гадоў дзесяць і я хаджу праз гэтыя самыя двары ў школу, якая побач з інфекцыйнай бальніцай. Яна і цяпер там. Але ў мяне тут больш няма дому. Яго паглынула цішыня. Маўчыць маё любімае піяніна, маўчаць абодва тэлевізары і радыё, маўчыць друкарская машынка на стале ў дзеда і кухонны камбайн на кухні. Маўчаць водаправодныя краны і трубы. Нават суседзі, якія заўсёды назалялі залішнім тлумам за тонкімі сценамі, таксама заціхлі.
У мяне часам бываюць такія сны, калі ідзеш ноччу па цёмным горадзе, святло ліхтароў адбіваецца металічным бляскам ад мокрага асфальту, холадна. Ідзеш добра знаёмым маршрутам да сябе дамоў, і вось ужо амаль прыйшоў, а там няма твайго дому, тваёй вуліцы. Кватэры. І гэта ўсё так страшна, што імгненна прачынаешся. І вось цяпер, завітаўшы ў гэты любімы куток, я разумею, што мой страшны сон стаў явай, хаця і часткова. Хутка на гэтым месцы не будзе нават гэтай старой мэблі і зашмараваных падлогаў.