”Рома едзе. Кніга 2”
Вільня: “Логвінаў” / 34mag.net
Пра кнігу:
Ва ўзросце 20 год Раман кінуў універсітэт і выправіўся ў бестэрміновае кругасветнае падарожжа. Свае ўражанні Раман занатоўваў у форме тэкставых нататак, відэаролікаў і фотарэпартажаў для часопіса 34mag.net. За два з паловай гады Раман праехаў Каўказ, Іран, Расію, Кітай, Паўднёва-Усходнюю Азію, Паўночную, Цэнтральную і Паўднёвую Амерыкі. За свой артыкул “Рома ў Манголіі” Раман атрымаў галоўную прэмію на конкурсе “Вольнае слова” Беларускай асацыяцыі журналістаў у намінацыі “Дэбют”.
З цягам часу праект “Рома едзе” набыў вялікую папулярнасць сярод чытачоў, таму рэдакцыя 34mag.net вырашыла выдаць нататкі Рамана асобнай кнігай. Кніга існуе ў папяровай і электроннай версіі. Першая частка кнігі выйшла ў траўні 2014, і на дадзены момант электронную кніжку на мультылэйбле “Пяршак” скачалі больш за 6650 разоў, а папяровая кніжка зрабілася бестсэлерам — прададзена каля 1000 асобнікаў.
У лістападзе 2014 года па завяршэнні кругасветкі Раман Свечнікаў паспяхова вярнуўся ў Мінск. На сустрэчу з аўтарам у прастору ЦЭХ у лістападзе 2014 года прыйшло больш за 1000 чалавек. У 2015 годзе кніга “Рома едзе. Кніга 1” была намінаванач на прэмію Гедройца і ўвайшла ў шорт-ліст прэміі імя Максіма Багдановіча.
25 жніўня 2015 года на мультылэйбле “Пяршак” з’явіўся электронны варыянт другой часткі кнігі, а ў кнігарні “Логвінаў” выйшла папяровая версія — “Рома едзе. Кніга 2”. На дадзены момант яе запампавалі 1280 разоў. Таксама ў мінулым годзе была падпісана дамова з расейскім выдавецтвам “Corpus” пра выданне кнігі на рускай мове (запланаванае на вясну 2016 года). Такім чынам, Раман Свечнікаў зробіцца першым беларускім аўтарам, кніга якога выйдзе ў “Corpus”.
Пра аўтара:
Раман Свечнікаў, 24 гады. Нарадзіўся ў Мінску. Адзін са стваральнікаў урбан-арт групоўкі “Lena Krasit”, вядомай па шэрагу партызанскіх мастацкіх актаў у Мінску. Ва ўзросце 19 год здзейсніў падарожжа ў Кітай аўтаспынам з бюджэтам 200 даляраў на два месяцы. Пра свае прыгоды і цяжкасці звыш-бюджэтнага падарожжа Раман вёў папулярны блог. Гэтыя праекты сталіся добрай практыкай перад стварэннем мультымедыйнага праекту “Рома едзе” для часопіса 34mag.net пра бестэрміновае кругасветнае падарожжа.
Пачытаць кнігу “Рома едзе. Кніга 2” можна
тут.
Глава 8. Рома ў Менску
Ленін
Чароўны зялёны аўтобус вырульвае з-за павароту. Я гляджу на яго, быццам загіпнатызаваны. Наўрад ці ёсць больш усюдыісны сімвал беларускай рэчаіснасці, чым гэты зялёны механічны вусень.
Да прыпынку грамадскага транспарту на ўскраіне Гомеля мяне падкідвае т'юнінгаваны жыгуль. На развітанне кіроўца совае ў руку пяць тысяч беларускіх рублёў на талон. Калі я ад’язджаў, праезд каштаваў крыху больш за дзве тысячы.
Бойкі кандуктар выдае адрыўны талон, і я сядаю ў цэнтры пустога салона. За акном мільгаюць мікрараёны. Вуліцы пустэльныя да здранцвення — ні душы. Толькі святло ў вокнах дамоў нагадвае, што людзі тут усё-такі жывуць. Аўтобус давозіць мяне да вакзальнай плошчы і выплёўвае ля закрытага абменніка. Пяць гадоў таму менавіта з гэтага пойнту я выпраўляўся ў Крым у сваё першае падарожжа аўтаспынам. Тады ў гэтым акенцы я мяняў беларускія рублі на грыўні.
У пустым будынку гомельскага вакзала пад белым помнікам Леніну мяне сустракае Даніла — рэдактар гэтай кнігі. Жыўцом мы бачыліся з ім усяго двойчы — перад падарожжам нам хапіла трох гадзін і яшчэ адной кароткай сустрэчы, каб спланаваць праект кругасветкі і замуціць усю гэтую кашу з пуцявымі нататкамі. Наўрад ці хтосьці тады ставіўся да задумы сур'ёзна. Мы проста паціснулі адзін аднаму руку, і ўжо праз пару дзён я стаяў на трасе М1, якая павінна была панесці мяне ў невядомасць.
Уначы на мясцовым вакзале можна сустрэць толькі бамжоў і міліцыянтаў. Даніла купляе мне бяляш і наварыстую буфетную гарбатку ды спакваля разрульвае нейкую дзіўную і вельмі танную ўпіску ў гасцініцы пры анкалагічным дыспансеры.
У невялічкім чыстым нумары, выкананым у найлепшых традыцыях беларускага еўрарамонту, нас чакаюць два ложкі, тумбачка і малое радыё. Яшчэ нейкі час мы трацім на размовы і адрубаемся глыбока за поўнач, калі да адпраўлення цягніка застаюцца лічаныя гадзіны.
Рэзкасць
Гарбату ў цягніку падаюць у пластыкавай тары — замест гранёнага шкла. Вафлі «Чарнаморскія» запячатаныя ў дзіўную пластыкавую абгортку — замест папяровай упакоўкі савецкага ўзору. Толькі радыёстанцыі па-ранейшаму трымаюць планку з 70 % беларускага кантэнту.
А дзясятай раніцы, за пару гадзін да прыбыцця ў Менск, я тэлефаную дамоў і паведамляю родным, што хутка прыеду. Да гэтага моманту я трымаў сваё вяртанне ў сабе.
Урэшце я вынырваю на станцыі метро «Аўтазаводская». Тут усё засталося такім жа, як і два з паловаю гады таму. Быццам хтосьці спыніў час. Мяне кідае ў жар ад думкі, што пакуль я глытаў пыл і тройчы ледзь не развітаўся з жыццём, тут усё да апошняй крупінкі заставалася на сваіх месцах.
А далей — дом, мамчыны слёзы, мой пакой, у якім пасля рамонту не засталося нічога, што магло б нагадаць пра мінулае жыццё. І я, разгублены, не знаходжу сабе месца ў горадзе, дзе пакуль што адчуваю сябе замежнікам.
Наступны месяц выдаецца занадта рэзкім. Унутры мяне нешта пераломліваецца. Маё ўспрыманне так моцна абвастраецца, што я літаральна прасвечваю сцены. Кожная дэталь навакольнага свету быццам бы набывае неверагодную важнасць. Я заліпаю на ўсім запар: на людзях, слупах, скрыжаваннях, адлюстраваннях і бліках.
Два тыдні я амаль не сплю. Мне складана даюцца размовы з малазнаёмымі людзьмі, а яшчэ складаней — з тымі, каго я ніколі не ведаў. Тоны ўвагі з боку мінакоў робяць з мяне параноіка. Мае паводзіны крыўдзяць сяброў і знаёмых, што толькі пагаршае сітуацыю. Я пачынаю баяцца, што ў мяне паедзе дах. Я падоўгу сачу за сваім дыханнем, каб не згубіць берагоў.
Праз чатыры месяцы
Падарожжа вакол свету навучыла мяне важнаму навыку — не песціць ілюзій пра тое, што недзе будзе лепей, чым там, дзе ты цяпер. Няма на планеце месца, дзе ўсё ідэальна. Ні ў Нью-Ёрку, ні ў Бангкоку, ні ў Тэгусігальпе табе не будзе выдатна, калі ўнутры гарыць склад боепрыпасаў. Гармонія пачынаецца з цябе самога. І калі ты ў парадку, то што б ні падала з неба — снег, ракеты або галубінае лайно, — ты будзеш у парадку.
Каб не перавярнуцца на акіянскіх хвалях, патрэбны важкі кіль. Калі цябе спрабуюць праткнуць нажом або загарнуць у дыван, або калі папросту едзе дах, не абысціся без таго, што верне табе рэзкасць думкі. Мой пункт апоры — дыханне. Яно ратавала мяне сотню разоў.
Упершыню я адкрыў дыханне як інструмент для здабыцця спакою і рэзкасці на дзесяцідзённай медытацыі ў гарах на востраве Пінанг. Звычайна мы не кантралюем дыханне. Гэта такі фонавы працэс, што адбываецца без нашага ўдзелу. Але дастаткова крыху паназіраць за рытмам сваіх лёгкіх, як зробіцца ясна, што дыханне цесна звязанае са свядомасцю. У моманты небяспекі паніка адключае розум, але варта збіць хуткі рытм удыхаў і выдыхаў, як яснасць вяртаецца.
Усё гэта здаецца малапрыдатным для горада, дзе мянтоў больш, чым людзей. Мы перасталі баяцца — нас пастаянна аберагаюць. Мы развучыліся абараняцца — манапалістам на права праявіць агрэсію выступае дзяржава. Мы забыліся, што такое голад і холад. Наша жыццё стабільнае, прадказальнае і распісанае на доўгія гады наперад. У нас усё добра, таму нам так складана адчуць смак жыцця. Мы паціху паўзём у несмяротнасць.
Я шчыра баюся зрабіцца неўміручым. Мая свядомасць аднойчы замкнула мяне ў пустаце і адкрыла мне месца, дзе няма часу. Там, у гэтым месцы, не існуе ніякага рытму. Нішто не прадугледжвае перамен. Усё стабільна настолькі, што ты не можаш зразумець, прайшла адна секунда ці дзесяць гадоў. Ты не можаш скеміць, жывы ты ці мёртвы. У цябе няма цела — ты ёсць увага, накіраваная ў пустэчу.
Вопыт абсалютнай нязменнасці, адсутнасці часу, вопыт вечнасці навучыў мяне цаніць жыццё. Маё жыццё — гэта хваля. Маё сэрца выстуквае мой час. Я добры і злы, шчаслівы і падаўлены — я жывы.
Праз чатыры месяцы я ўсё яшчэ сплю на падлозе і штодня хаджу каля трасы, што сыходзіць за горад, — той самай, з якой калісьці пачалося маё кругасветнае падарожжа. Мы з ёй часам глядзім адно на аднаго, усміхаемся, просім перадаць прывітанні знаёмым. Мяне часта цягне заначаваць на вуліцы, але я стараюся не трывожыць родных сваімі выхадкамі, таму сплю дома з адкрытымі вокнамі, каб чуць гукі дарогі і адчуваць халоднае паветра. Мне некамфортна без заплечніка, таму я ўсюды цягаю яго з сабой. Я дагэтуль адвыкаю ад слова "gracias".
Гэтая гісторыя падышла да канца. Я шчаслівы пісаць апошнія радкі — быццам здымаю груз з плячэй. Зіма дае мне час перазагрузіцца, але на ўсялякі выпадак я заўсёды нашу з сабой компас.
Ніколі не ведаеш, у якую хвіліну зноў падзьме спадарожны вецер.
