“Паўночны вецер для спелых пладоў”
Мінск: “Галіяфы”
Пра кнігу:
Раман “Паўночны вецер для спелых пладоў” пра далёкія студэнцкія гады і каханне нечакана пераклікаецца з сучаснасцю. Дзеянне прапанаваных аповесцяў адбываецца як у мінулым, так і ў будучыні, і тая будучыня цяпер падаецца аўтарам на мяжы фантастыкі і прыпавесці.
Некалькі вострасюжэтных апавяданняў разгортваюць асноўныя тэмы творчасці пісьменніка, найважнейшая з якіх — нацыянальнае самавызначэнне.
Пра аўтара:
Юры Стнкевіч нарадзіўся ў Барысаве ў 1949 годзе. Рана пакінуў школу і пачаў працаваць. Скончыў факультэт журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэту, пасля заканчэння якога працаваў у “Барысаўскай аб’яднанай газеце”. Неўзабаве пераехаў у Мінск. Быў літсупрацоўнікам, загадчыкам аддзелу часопіса “Маладосць”, загадчыкам аддзела часопіса “Крыніца”. З 1990 году — сябра Саюзу беларускіх пісьменнікаў.
Напісаў некалькі раманаў, шмат аповесцяў і апавяданняў, а таксама каля дзесятка п'ес і кінасцэнарыяў. Сярод іх напісаныя ў рэалістычным ключы, аўтабіяграфічныя творы — “Сезонныя гульні ў футбол”, “Партрэт выпускніка на фоне “адлігі”, “Сястра мая, Света”, а таксама эксперыментальныя рэчы: раманы “Любіць ноч — права пацукоў”, аповесці “Псеўда”, “Прузі”, “Бесапатам”, п'есы “Шэва”, “Гарпіі”, “Армагедон-1895”. Найважнейшымі кнігамі з’яўляюцца “Любіць ноч — права пацукоў” (1998), “Апладненне ёлупа” (2005), “Мільярд удараў” (2008), “П’яўка” (2010).
Быў двойчы намінаваны на літаратурную прэмію “Гліняны Вялес” з раманам “Мільярд удараў” (2008) і раманам “П’яўка” (2010). У 2013 годзе кніга Станкевіча “Шал” (2012) трапіла ў кароткі спіс прэміі Гедройца.
Паўночны вецер для спелых пладоў
(фрагмент рамана)
…Студэнт Ігнат Мазур зайшоў у пакой. На ложку, падкурчыўшы смуглявыя ногі, сядзела Святлана Конкіна і паліла. Дзяўчына была ў паркалёвым нясвежым халаціку, цёмныя кароткія валасы яе неахайна тапырыліся, і ўвогуле галаву ёй не перашкодзіла б памыць, прамільгнула рызыкоўная думка ў Ігната Мазура, затое круглы твар з ледзь прыкметнымі прышчынкамі — набелены чымсьці з жаночай парфумы — нагадваў маску. Дзяўчына была адна ў пакоі, бо два суседнія, акуратна запраўленыя ложкі, пуставалі.
— Добры вечар, Святлана, — ветліва сказаў студэнт Ігнат Мазур і дадаў:
— Фортку б адчыніла. Паліць жанчынам — шкодна.
— Адчыні, — абыякава ўсміхнулася дзяўчына.
— Шукаў Маракову, але ў іх ціха.
Святлана Конкіна паціснула плячыма.
— “Шел в комнату — попал в другую”, — яна працытавала грыбаедаўскі радок са школьнай праграмы і патлумачыла: — Там, бывае, рана кладуцца спаць. А можа, куды сышлі.
— Я прысяду, — сказаў нечакана для сябе Ігнат Мазур.
— Прысядзь, — паморшчылася яна.
Студэнт Мазур пасунуў да яе ложка зэдлік і сеў. Твар яго аказаўся амаль на адным узроўні з аголенымі нагамі дзяўчыны. Жаданне пасунуцца ўсутыч і прыпасці тварам да гэтых ног раптам хваляй абрынулася на яго. Студэнт Ігнат Мазур праглынуў камяк у горле і заціснуў у перасохлыя вусны цыгарэту.
— Ты падслухоўвала, калі я дамаўляўся з выкладчыцай Ліцвінавай, — сказаў ён. — Навошта?
Дзяўчына пакрывіла невялікі рот з пульхнымі вуснамі, выдыхнула дым і патлумачыла:
— А я люблю падслухоўваць. І падглядваць.
Яна нахілілася, каб стрэсці попел. Халацік яе расхінуўся, і студэнт Ігнат Мазур убачыў, што станіка на ёй няма, а грудзі з цёмнымі смочкамі зусім маленькія. Скура і на іх была смуглаватая. Дзяўчына зноў выпрасталася і захінулася шчыльней.
— А кватаранткі дзе? — кіўнуў на пустыя ложкі Ігнат Мазур…
“Чароўных кветак немаўля”
(фрагмент апавядання)
…Вяртаючыся з чарговай камандзіроўкі, аўдытар Макарэвіч, адносна малады чалавек прыстойнага выгляду і саркастычнага складу характару, убачыў каля свайго пад’езда купку людзей. Былі сярод іх і знаёмыя, але яны чамусьці адводзілі вочы. Макарэвіч падышоў да суседзяў.
Яны расказалі, што прыкладна гадзіну таму з апошняга паверха іх дзевяціпавярховага дома зваліўся хлопец. Трапіў на клумбу і, магчыма, таму быў яшчэ жывы, калі прыехалі “хуткая” і міліцыя.
У ліфце Макарэвіча ашаламіла раптоўная думка. Клумба, на якую зваліўся незнаёмец, была якраз пад вокнамі яго кватэры на дзявятым паверсе.
Аўдытар Макарэвіч адчыніў дзверы і яшчэ з парога пачуў галасы. У пакоі знаходзіліся супрацоўнікі міліцыі ў цывільным: брыгада крымінальнага вышуку, як яны адрэкамендаваліся. Двое з іх — маладзейшыя, сядзелі ў крэслах, а трэці — старэйшы, рухаўся ў невялікай свабоднай прасторы паміж кніжнымі паліцамі, сталом і тэлевізарам у куце. Жонка, дагледжаная і прыгожая сталай прыгажосцю, уласцівай здаровым жанчынам, якія няўхільна сочаць за сабой, сядзела на канапе. Яна працавала ў гандлі — загадчыцай невялікай харчовай крамы з сістэмы “Еўраопту”. Дачка, як ведаў Макарэвіч, трэці тыдзень адпачывала ў прыгарадным летнім спартыўным лагеры для дзяцей.
— Маё прозвішча Даўгапалец — капітан райаддзела міліцыі, — прадставіўся высокі мужчына і дадаў: — З вашага балкона зваліўся чалавек. Па словах... — ён кіўнуў галавой у бок жонкі, — гэты мужчына спускаўся зверху, магчыма з даху, і сарваўся.
— Няўжо? — сказаў аўдытар Макарэвіч, прынёс яшчэ адно крэсла і сеў на яго сам. — Ай-яй-яй! Чаму ж ён так дрэнна лётаў? І што яму было трэба на даху? Гуляў у Карлсана?
Капітан райаддзела на імгненне спыніўся і з цікаўнасцю затрымаў позірк на гаспадару кватэры.
— Пры ім знайшлі паперу. Прозвішча — Дзядко Алег Іванавіч, працаваў інструктарам па фізкультуры. Вам гэта што-небудзь гаворыць?
— А вам? — спытаў Макарэвіч і дадаў: — Можа, злодзей? Фізкультурнікі — яны амаль усе такія.
— Высветлім, — сказаў капітан Даўгапалец. — Яго пакуль што аперыруюць.
Двое маладых супрацоўнікаў пераглянуліся. Па-ранейшаму рухаючыся па пакоі, іх начальнік кіўнуў аднаму:
— Пазвані ў бальніцу.
Той пайшоў у суседні пакой, дзе быў тэлефон. Дзверы за сабой ён прычыніў, а калі выйшаў, то нешта прашаптаў начальніку на вуха.
— Так, — сказаў капітан Даўгапалец, — вось гэта ўжо гарачэй!
Маладыя супрацоўнікі зноў пераглянуліся, і той, што хадзіў званіць, усміхнуўся. Яны, як па камандзе, усталі і пайшлі да выхаду…
